پایان نامه صدا و بیان برای بازیگر

پایان نامه صدا و بیان برای بازیگر

=====================

عنوان رساله عملی

کسی به سرهنگ نامه نمی نویسد

عنوان رساله نظری :

صدا و بیان برای بازیگر

بخشهایی از متن:

مقدمه

این رساله درباره جذابترین حرفه ها در دنیا است. نیز درباره این است که چگونه بتوانیم زیباترین، متقاعد کننده ترین و مؤثرین ابزار صوتی یعنی صدای انسانی را تولید کنیم.

تئاتر هنری است جمعی و وابسته به کار گروهی، و بازیگران مردمانی هستند متکی به کار مشترک. کار بازیگری علیرغم تصور بسیاری اشخاص، بسیار پرزحمت و شاق است. آنان نمی توانند مسئولیت خود را تفویض کنند، نمی توانند در جریان تمرین و اجرا مرتکب غیبت شوند و بدون همکاری نمی توانند کار کنند. مهمتر از همه اینکه نمی توانند از زیر بار تمرین های شخصی و مطالعه ی روزانه شانه خالی کنند.

بازیگران انسانهایی اجتماعی اند که باید با خودشان و نقش هایشان رابطه متقابل داشته باشند. بدن و صدا باید هماهنگ با یکدیگر حرکت کنند، همچون زمانی که بازیگر با دیگران حرکت و گفتگو می کند. این نکات پیشه بازیگر را هم جذاب می سازد و هم بسیار مشکل.

من خود به عنوان بازیگر و کارگردان، و تماشاگر، بسیار دیده ام که دانشجویان و مجریان کم تجربه و بعضاً پر تجربه به هنگام اجرای نقش، اجرای کلامی پیچیده که مستلزم طراحی و تربیت بیان است، هراس از نرساندن صدا در سالنی بزرگ، پرداخت خصایص شخصیت، الگوهای متفاوت کلامی، مسئله زمان بندی و نیاز به انعطاف صدا، مشکلات عدیده ای پیش روی خود می یابند. در هرحال خواننده این سطور- بازیگر- در ارتباط با این مشکلات پیوسته با پرسش هایی مواجه است، و این رساله در پی آن است پاسخ هایی پیش رو قرار دهد تا هم دانش نظری او را پیرامون مسایل صدا و بیان صوتی بالا ببرد و هم مواد تمرین عملی برای وی تدارک ببیند . حتی بسیاری معلمین مجرب صدا و همچنین بازیگران توانای صحنه به ما یاد آور می شوند که بازیگر باید نکاتی پیرامون آواز خو اندن بداند. زیرا آواز خواندن یکی از بهترین راههای تربیت صدا است. خواندن ، حس درک زیر و بمی را تقویت می کند، توجه به ضربآهنگ را ملکه ذهن می سازد، آگاهی از ضرب را افزایش می دهد و موجب روانی و وضوح می گردد.

بازیگر باید بیاموزد و آنچنان عمل کند تا به روح تماشاگر دست یابد. کار بازیگر این است که خود را برانگیزد و سرزنده و هوشیار نگاهدارد، نه به خاطر خود بلکه به خاطر تماشاگر. سخن گفتن بخشی از تخیل است، و چنانچه بازیگر درکی از آنچه بر زبان می آورد نداشته باشد، یا اینکه در کجا سخن می گوید و با چه کسی، صرفنظر از اینکه درست یا نادرست صدا تولید می کند، سخن اش شنیده نخواهد شد.

نکته مهم دیگری که بازیگر باید به آن بیاندیشد این است که بکوشد تماشاگر را با آنچه می گوید درگیر سازد، نه اینکه او را متوجه فنون بیان نماید. فرق است میان به نمایش گذاشتن خلاقیت از راه به کارگیری مهارت، و عرضه مهارت و فن.

بالاتر اشاره کردم که صدا مانند سازی است که باید آنرا نواخت. بازیگر لازم است بتواند این ساز را هم تند و هم کند بنوازد، و در انجام این کار هم فنی باشد و هم با احساس، اما در اینکه کدامیک را بر دیگری مقدم بدارد جای بحث و مجادله نیست-فن وسیله ای است برای انتقال هرچه بهتر حقیقت احساس (یا محتوا)، و چنانچه بازیگر بر این گمان باشد که یکی از این دو در الویت است، به راه خطا رفته.

...

تولید صدا

عوامل اصلی برای تولید صدای خوب از این قرارند: 1-راحتی بدن 2-وضعیت بدن 3-ذخیره هوایی خوب 4- استفاده با نظارت از هوای بازدم بوسیله دیافراگم و قفسه سینه 5- توانایی تولید یک نت ثابت در سراسر گستره صدا 6-تشدیدکننده های دهان و حلق باید باز بمانند و به هیچ روی دچار انقباض نگردند. 7-عقب زبان نباید هنگام خروج آوا مانعی ایجاد کند. 8- نرم کامه باید بدون هیچگونه انقباضی افراشته باشد تا از ایجاد صدای خشیومی (تودماغی) ممانعت شود. 9- شکل گیری آواها باید در میان دهان صورت گیرد تا به پرتاب صدا Projection کمک شود و هم اینکه آهنگ صدا کیفیت توکشیده یا حلقی پیدا نکند.

راحتی بدن

انقباض در بدن بویژه در اندامهای گفتار می تواند موجب از دست رفتن صدا و آسیب همیشگی تارهای صوتی گردد. بنابراین کسب توانایی راحت ساختن بدن نخستین گام مهمی است که بازیگر و هر کاربر صدا باید پشت سر بگذارد.چنانچه انقباضی در بدن حضور داشته باشد هیچ تمرینی فایده نخواهد بخشید. بدون نظارت بر اندامهای بدن و تحت فرمان درآوردن آنها نمی توان توقع تولید صدای خوب را داشت.بازیگر باید کشف کند چگونه بدنش تن به کار می دهد، و به آن بیاموزد تا به آسانی انجام وظیفه کند سیسلی بری معلم صدا و بیان بر این عقیده است که راحتی بدن از اهمیتی حیاتی برخوردار است، زیرا به یک معنا، راحتی بدن یعنی تشدید. هر گونه گرفتگی در گردن، شانه ها و پشت سر مانع از تنفس درست می شود، و در نتیجه تشدیدکننده ها نخواهند توانست بطور کامل عمل کنند. به کار گرفتن راحتی بدن شخص را کمک می کند تا از پس موقعیت مفروض برآید. زمانی که راحتی وجود داشته باشد شخص احساس نیکوتری دارد و در نتیجه نگرانی از او دور می شود. راحتی بدن به مفهومی که در اینجا بکار می رود دور کردن آن گرفتگی عضلانی که مانع آزادی حرکت صحیح اندامهای گفتار می شود و توانایی حفره های تشدیدکننده را عقیم می گذارد. عدم حضور راحتی( انقباض عضلانی غیر ضروری) نه تنها صدا را معیوب می سازد و تکلم راحت را مختل می کند، بلکه حرکت بدن را ناخوشایند و بد قواره می سازد.

...

تمرین هایی برای اندامهای گفتار: آرواره، زبان، لب ها، نرم کامه

/آرواره: سر را راست نگهدارید و آرواره پایین را رها سازید، بطوری که فاصله میان دندانهای بالا و پایین کمتر از دو سانتیمتر نباشد. حال سی مرتبه آرواره را بطرف بالا ببرید و رها سازید. حرکت را منظم انجام دهید. با انجام این تمرین فاصله یاد شده بدست خواهد آمد. فراموش نکنید که زبان در کف دهان قرار می گیرد.

/ از راه بینی نفس بکشید. آرواره را رها کنید. با رعایت فاصله ای باندازه دو سانتیمتر میان دندان بالا و پایین بازدم را از دهان خارج سازید. آرواره را راحت بالا بیاورید و بطور منظم تمرین مذکور را سی مرتبه تکرار کنید.

/ تا حد ممکن آرواره را راحت پایین بکشید. نوک زبان را پشت دندانهای پایین قرار دهید. (مثل همیشه!) آرواره پایین را از چپ به راست و از راست به چپ 5 مرتبه به نرمی حرکت دهید. سپس حرکت دورانی از چپ به راست و از راست به چپ را با آرواره انجام دهید. هر حرکت 5 مرتبه . در انجام این تمرین نباید فشار به آرواره وارد آورید یا آنرا منقبض نمایید.

/زبان: آرواره پایین، نوک زبان پشت دندانهای پایین. نوک زبان را به جلوی سخت کامه پشت دندانهای بالا برسانید و حرف ل (نه لام ) را پشت سر هم بیست بار تکرار کنید. سپس همین عمل را با حرف ر انجام دهید. فراموش نکنید که آرواره پایین است. حال، زبان را از پایین به محل یاد شده بچسبانید و مجدداً به پایین برگردانید.

/ آرواره را پایین رها کنید. زبان را تا آنجا که می توانید مستقیم از دهان خارج کنید و مجدداً به داخل ببرید. بیست مرتبه این عمل را تکرار کنید. سپس، هنگامی که زبان خارج از دهان است نوک را به بالا و پایین حرکت دهید. آنگاه زبان را به داخل بکشید و در میان حفره دهان لار را بطور مداوم و سریع ادا کنید.

/ آرواره را رها سازید. بکوشید نوک زبان را به نرم کامه برسانید. زبان در این وضعیت بطرف حلق خم می شود. این تمرین را ده مرتبه تکرار کنید.

/ لب ها: آرواره رها، نوک زبان پشت دندانهای پایین. لب ها را گرد کنید و بطرف جلو بکشید، و نجوا کنید هو (Hoo). فقط لب ها حرکت می کنند. تصویر حرکت لب ها را برای ادای هوو در ذهن خود ببینید. بیست مرتبه تمرین را تکرار کنید. دقت کنید هنگام تمرین اندامهای گفتار آنها را (و در نتیجه خود را) خسته نکنید./آرواره را پایین بیندازید، لب ها را گرد کنید و به جلو بکشید. بخوانید ه هو هوو دوازده مرتبه تکرار کنید. واژه سوپ را ده بار مؤکد ادا کنید.

...

فهرست مطالب پایان نامه دانلودی

مقدمه

بخش اول: تاریخچه

چشم انداز تاریخی صدا و بیان

زبان در تئاتر

بخش دوم: تکلم

اندامهای گفتار

آوای کلام زبان فارسی

توصیف آوایی مصوت ها و صامت ها

تبیین تمایز صدا و گفتار

تولید صدا

تنفس(کلیات)

تمرین ها

بخش سوم: عناصر آواهنگ(لحن)

کیفیت

قدرت

زمان

دانگ صدا

تمرین ها

بخش چهارم:تشدید کننده ها

حلق/ بینی / دهان

تنوع دانگ و شتاب

تنوع ارتفاع صدا

تمرین ها

ضمیمه: زمانبندی

شتاب

ضرب

ضرباهنگ

منابع و مآخذ